پرواز
قالب شعر: اين شعر محتوايي قطعه مانند دارد .امّا از نظر ساختار به غزل نزديك. اين شعر اساسا مضموني اجتماعي دارد .
كرم در اين شعر نماد خود شاعر يا هر انسان متفّكر و جستجوگر است كه از زندگي روزمرّه خويش به تنگ آمده و در تلاش و تكاپو ست تا با حركتي نو خود را رها كند و مرغ نماد انسان هايي است كه با وجود توانايي و خلاقّيت ( قدرت پرواز كردن )، جرات نو شدن را در زندگي ندارندو براي آن تلاش و كوشش نمي كنند .
به اين گونه از شعر كه در آن شاعر ، از زبان دو يا چند شخصّيت كه در مقابل يك ديگر قرار مي گيرند؛ سخن بگويد و صفات هر يك را از زبان آن ها بيان كند ، مناظره مي گويند.
1- در پيله تا به كي بر خويشتن تني پرسيد كرم را ، مرغ از فروتني
لغات واصطلاحات : پيله : محفظه اي كه نوزاد برخي حشرات دور خود مي تند / تني : تنيدن ، تار بافتن كرم ابريشم يا عنكبوت/ فروتني : در اين جا مراد « كم كاري و تنبلي مرغ » است .
نكات دستوري : مرغ نهاد مصرع دوم است ./ «را» به معني « از» است بنابراين كرم نقش متمّمي مي گيرد .
معناي بيت : مرغ با تنبلي از كرم پرسيد ، تا كي در خانه ( پيله ) تار مي بافي ؟
2- تا چند منزوي در كنج خلوتي در بسته تا به كي در محبس تني
لغات واصطلاحات : منزوي : آن كه از مردم كناره گيرد / دربسته : حبس شده ، زنداني / محبس تن اضافه تشبيهي بليغ است .
معناي بيت :.اي كرم تا چه وقت در كنج تنهايي گوشه نشيني اختيار مي كني و از مردم كناره مي گيري ؟ تا چه وقت اسير جسم خاكي خود هستي ؟
3- در فكر رستنم پاسخ بداد كرم خلوت نشسته ام زين روي منحني
معناي بيت : كرم پاسخ بداد ، در فكر رهايي و پرواز مي باشم ، به اين خاطر خلوت و تنهايي اختيار كردم تا خميده شدم ( رستن يعني دل كندن از دنيا و پرواز آسماني مراد است .)
4- هم سال هاي من پروانگان شدند جستند از اين قفس ، گشتند ديدني
لغات واصطلاحات : ديدني : تماشايي / « ي» در اين كلمه « ياي » لياقت است ، يعني شايستگي موصوف خود را مي رساند
معناي بيت : هم سن و سالان من به پروانه مبدّل شدند و از اين قفس ( پيله ) رهايي يافتند و تماشايي شدند .
5- در حبس و خلوتم تا وارهم به مرگ يا پر برآورم بهــر پريدني
لغات واصطلاحات : وارهم : وارستن ، رها شدن ، خلاص يافتن
معناي بيت در زندان تن خود خلوت اختيار كردم تا با مرگ ،رهايي و خلاصي يابم يا منتظرم پر در آورم و با شايستگي پرواز كنم .
6- اينك تو را چه شد كاي مرغ خانگي كوشش نمي كني ، پري نمي زني
معناي بيت : اي مرغ خانگي براي تو چه اتّفاقي رخ داده است كه نه در فكر پرواز هستي و نه تلاش مي كني /